Kỹ thuật trồng lan Dendrobium trong nhà lưới

Dù lan Dendrobium  chiệu được nhiệt độ khá cao, nhưng nếu không nắm kỹ thuật trong nhà lưới trồng lan Dendrobium dẫn đến nhiều khả năng như ươm giống cây con không khành công, lá vị vàng rồi rụng .v.v. Vì vậy nên nắm được những yêu cầu như sau:

1. Nên chọn giải pháp kỹ thuật nhà lưới hở một bên che bằng nhựa.
2. Lưới cắt nắng: Hiện nay, mái che giàn lan thường được làm bằng lưới, lưới đen và lưới xanh. Ưu điểm: nhẹ và dùng được lâu. Lưu ý khi lợp lưới nên căng cho thẳng và chằng dây kẽm trên dưới cho chắc để khỏi bị võng xuống. Mái giàn lợp bằng tre, bằng lá rất mau mục. Đối với nhóm lan Phalaenopsis đòi hỏi giảm bớt lượng ánh sáng còn khoảng 20 – 30% nên cần che lưới dày hơn so với các nhóm lan khác.
3. Kỹ thuật trong nhà lưới trồng lan Dendrobium đối với lan trồng trong chậu:

• Khung sườn giàn lan: Có 2 trường hợp làm giàn che cho cây lan trồng chậu:
• Giá thể: Trồng phong lan không nhất thiết phải sử dụng đến giá thể. Tuy nhiên, sử dụng thêm giá thể để giữ ẩm cho cây sinh trưởng và phát triển tốt hơn. Giá thể trồng lan có thể là than gỗ, xơ dừa hoặc vỏ cây thông (vỏ cây thông tuy khó kiếm nhưng nếu có được loại giá thể thì rất tốt cho việc trồng lan. Do trong vỏ thông có chất resin là chất sát khuẩn nên trồng lan rất tốt), dớn (dớn là chất liệu trồng lan rất tốt.
• Dớn được lấy ra từ thân, rễ của cây dương xỉ. Ưu điểm là giữ ẩm tốt. Nhưng nhược điểm là trồng lâu ngày phải thay chất trồng mới vì dớn mục nát, thiếu thoát khí).
• Chậu: Có 2 loại chậu bằng nhựa và chậu đất nung. Tuỳ theo kích thước cây mà chọn kích thước cho phù hợp. Kẽm dùng để cột cây lan vào thành chậu và móc treo. 

4. Kỹ thuật trong nhà lưới trồng lan Dendrobium đối với lan lan cắt cành:

• Khung sườn giàn lan: Cột chống đỡ cho giàn lan thường bằng trụ xi măng hoặc trụ sắt hoặc cây (tuỳ theo điều kiện kinh tế hộ).
• Chiều cao của cột: 3 – 3,5 m. Chiều rộng tuỳ theo kích thước vườn. Nóc có thể làm theo kiểu nhà một mái hoặc hai mái.
• Thiết kế hệ thống liếp: Chiều rộng mỗi liếp (tuỳ mục đích trồng hàng đôi hay hàng ba): 40 – 60 cm. Xung quanh liếp được dựng các viên gạch thẻ hoặc được xây kiên cố cao khoảng 10 – 15 cm. Chiều dài tuỳ theo kích thước vườn.
• Mái che: Mái che giàn lan thường được làm bằng lưới, lưới đen và lưới xanh. Ưu điểm: nhẹ và dùng được lâu.
• Giá thể: Giá thể trồng lan cắt cành gồm xơ dừa và vỏ đậu phộng (lưu ý: trong xơ dừa có chất tannin là chất chát, vì vậy trước khi dùng nên ngâm nước nhiều ngày, sau đó vớt ra phơi khô, phun thuốc trừ bệnh để phòng ngừa). Các loại cột (có thể bằng ống nhựa hoặc cây gỗ nhỏ) để tưạ cây giống.

Kỹ thuật chăm sóc lan Dendrobium trong nhà lưới :

1. Nhiệt độ:Nhiệt độ lý tương để cây sinh trưởng và ra hoa đẹp từ 28 – 30ºC.
2. Độ ẩm: Nhóm lan Dendrobium thích hợp ẩm độ 50 – 70%.
3. Ánh sáng: Nhóm lan Dendrobium là loài ưa sáng, ánh sáng khoảng 60 – 70% sẽ tạo điều kiện cho cây phát triển tốt.
4. Giá thể: Chất trồng lan Dendrobium rất phong phú, phổ biến là xơ dừa, than, dớn. Hiện nay, người trồng lan có thể sử dụng thêm xốp (muốt trắng) để làm giá thể cho cây.
5. Dinh dưỡng: Dendrobium là nhóm lan cần dinh dưỡng cao, do đó ngoài việc sử dụng phân hóa học có thể bổ sung thêm phân hữu cơ cho cây. Phân hóa học có thể sử dụng là NPK 30-10-10 dùng cho giai đoạn đầu, khi cây đạt 1 năm tuổi sử dụng phân NPK 20-20-20 và giai đoạn cây sắp ra phát hoa nên sử dụng NPK 10-10-30. Sau khi cây ra hoa và đã thu hoạch cành thì nên đổi sang sử dụng phân NPK 30-10-10.
6. Sâu bệnh

• Bệnh đen thân cây lan: Do nấm Fusarium sp. gây nên. Sử dụng thuốc diệt nấm như Carbenzim 1/2000, Zineb 3/2000, Benlat 1/2000, Zin, Bendazol, Cadilac.
• Bệnh đốm lá: Do nấm Cercospora sp. gây nên. Bệnh gây hại trong mùa mưa ở những vườn lan có độ ẩm cao. Phun thuốc trừ nấm (như trên) Bendazol, Carbenzim, Thio-M, Dipomate.

Kỹ thuật trong nhà lưới trồng lan Dendrobium Trồng cây lan từ chai mô:
Cũng giống như phương pháp trồng từ chai mô của lan Mokara và Vanda. Khi trồng cây con (cây cấy mô) phải rửa sạch môi trường nuôi cấy dính trên thân, lá, rễ cây bằng nước sạch 3 lần, tránh bị côn trùng cắn phá và nhiễm bệnh. Có thể trồng 1 trong 3 cách như sau:

1. Trồng bằng lưới

• Thiết kế lưới trồng (sử dụng lưới lợp mái che vườn lan).
• Chiều cao của trụ để găng lưới so với mặt đất 1,2 m.
• Chiều rộng của lưới làm liếp 1,4 – 1,6 m.
• Chiều dài tuỳ theo kích thước vườn.
• Khử trùng lưới trước khi ghim cây.
• Ghim cây lan với khoảng cách cây – cây: 5 – 7 cm, đảm bảo bộ rễ nằm mặt dưới lưới.

2. Trồng bằng khay nhựa với giá thể là xơ dừa

• Dùng các vỏ dừa già, xé ra các mảnh nhỏ (1cm x 2cm).
• Chuẩn bị các khay nhựa với kích thước khoảng (20 x 30 cm hoặc 30 x 50 cm), có lỗ thông hơi ở mặt đáy khay.
•  Bó cây lan vào giữa 2 mảnh vỏ dừa, để 1 – 2 rễ lòi ra bên ngoài, dùng dây thun cột lại.
•  Dựng thành hàng trên các khay nhựa, đặt ở nơi râm mát.

3. Trồng bằng giá thể là xơ dừa sợi

• Chuẩn bị chậu (chậu có thể bằng nhựa hoặc chậu đất nung).
• Dùng giá thể là xơ dừa sợi đặc vào chậu.
• Dùng tay móc 1 lỗ nhỏ để đặt cây lan vào.
• Chăm sóc: Trong thời gian chuyển cây từ chai mô ra vườn, sử dụng phân NPK 30 – 10 – 10 để phun cho cây, nồng độ theo khuyến cáo. Ngoài ra, sử dụng thêm chất kích thích sinh trưởng như Atonik.

Kỹ thuật trong nhà lưới trồng lan Dendrobium trồng từ việc tách cây:

1.  Trồng trong chậu

• Chuẩn bị chậu (chậu đất nung hoặc chậu nhựa), kích thước chậu cân đối với khả năng phát triển của cây, có nhiều lỗ thoáng.
• Chuẩn bị chất trồng (giá thể). Chất trồng có thể bằng than hoặc xốp hoặc xơ dừa.
•  Cho chất trồng vào chậu. Chất trồng có kích thước lớn nên đặt dưới đáy chậu để đáy chậu được thông thoáng, chiếm khoảng 1/5 thể tích chậu. Chất trồng có kích thước vừa và nhỏ nên đặt ỡ giữa và phía trên. Chất trồng thấp hơn mặt chậu khoảng 1 – 2 cm.
•  Cắm cọc nhỏ vào mép giúp cây đứng vững.
•  Buộc cây lan vào cọc sao cho hướng phát triển của cây về sau quay vào giữa chậu. Khi trồng không chôn gốc cây sát đáy chậu mà để lưng chừng giữa lớp chất trồng.
•  Giảm ánh sáng bằng cách che nắng khi cây mới trồng, khi rễ non phát triển chuyển dần sang nơi có ánh sáng phù hợp.

2. Trồng thành luống bằng vỏ dừa

• Chọn xơ dừa của những quả già, khô xé ra to bằng bàn tay.
• Xếp các mảnh xơ dừa này thành băng dài trên giàn gỗ hoặc tre, mặt lưng quay xuống, mặt ruột lõm quay lên, giữ chặt chúng bằng 2 thanh nẹp tre ở 2 bên.
• Hoặc xếp các miếng xơ dừa theo chiều đứng thành từng bánh khoảng 3 – 5 cm.
• Dùng các cọc tre có mũi nhọn cắm thẳng vào giữa miếng xơ dừa để làm cọc đứng.
• Buộc cây lan vào cọc, gốc lan xát với xơ dừa.
• Tưới nước ít hơn so với trồng bằng than trong chậu. Để tránh úng nước có thể đục một lỗ nhỏ ở giữa miếng xơ dừa trước khi trồng.
• Trồng lại sau 2 – 3 năm khi xơ dừa đã mục.

HÌnh minh họa kỹ thuật trồng lan Dendrobium trong nhà lưới